Bart Dinnissen
2014-02-01 12:26:28 UTC
FAQ: nl.newsgroups.help
Bart Dinnissen <***@chello.nl>
Datum: 9 maart 2013
Laatste versie altijd beschikbaar via
<http://nl.news-admin.org/info/nl-faqs.html>
______________________________________________________________________
Inhoudsopgave
1. Vooraf
1.1 Nieuw op Usenet?
2. Wat is een <moeilijk_woord>?
2.1 Wat is een killfile en hoe gebruik ik dat?
2.2 En een scorefile, wat is dat?
2.3 Wat is een Followup-To?
2.4 Wat is een cancel?
2.5 Wat is een rogue cancel?
2.6 Wat is Godwin?
2.7 Wat is ... ?
2.8 Wat betekent OP,HTH,HAND,RTFM?
3. En hoe kan ik <moeilijk_iets>?
3.1 Kan ik een andere (publieke) newsserver gebruiken?
3.2 Kan ik ook via het web nieuwsgroepen volgen?
3.3 Hoe kan ik het beste verwijzingen opnemen?
3.4 Hoe vind ik een nieuwsgroep over een bepaald onderwerp?
3.5 Hoe kan ik een nieuwsgroep starten?
3.6 Hoe maak ik een correcte signature?
3.7 Hoe download ik bestanden uit binarygroepen?
4. Help! Ik heb een <moeilijk_probleem>!
4.1 Waarom zie ik mijn eigen postings niet verschijnen?
4.2 Waarom zie ik tabellen als rommelige wirwar van tekens?
4.3 Bij het posten: line 3 too long. Wat is dat?
5. Archieven
5.1 Bestaat er een zoekmachine voor Usenet?
5.2 Hoe zoek ik bij Google op Message-Id?
5.3 Heeft Google meer postings dan de newsserver die ik gebruik?
5.4 Hoe kan ik voorkomen dat Google mijn postings archiveert?
5.5 Kan ik ook achteraf mijn postings uit Google verwijderen?
6. En verder...
6.1 Hoelang blijft een posting in een nieuwsgroep staan?
6.2 Waar vind ik nog meer informatie over de nl-hierarchie?
6.3 Gepost in nl.test, waarom een reaktie per email?
______________________________________________________________________
1. Vooraf
1.1. Nieuw op Usenet?
Voor de echte beginners is een FAQ beschikbaar waarin wordt uitgelegd
wat een nieuwsgroep eigenlijk is, hoe je de juiste groep kunt vinden,
met welke regels je rekening moet houden enz. Je vindt hem hier:
http://nl.news-admin.org/info/begfaq.txt
2. Wat is een <moeilijk_woord>?
--------------------------------
2.1. Wat is een killfile en hoe gebruik ik die?
Een killfile is een lijst van (bijvoorbeeld) afzenders waarvan je de
postings niet langer wilt zien. Dat kan handig zijn als je je ergert
aan de postings van een enkele persoon. Door het afzenderadres
van die persoon aan je killfile toe te voegen, zal je newsreader de
postings van die persoon niet meer tonen.
De killfile kan ook handig zijn op het moment dat bijvoorbeeld een
thread, een bepaalde discussie met hetzelfde Subject, in een
nieuwsgroep je niet (meer) interesseert. Dat kan het geval zijn als de
thread na verloop van tijd van onderwerp is veranderd, of als er
alleen maar in gescholden wordt.
Het killen wordt soms ook "ploinken" genoemd. Het tegenovergestelde
van een killfile wordt soms een watchfilter genoemd.
Hoe je de killfile precies moet instellen wisselt per newsreader.
Meestal bestaat het uit een tweetal onderdelen, eerst de
filtercriteria (rules) instellen en vervolgens opgeven wat er met de
gefilterde postings moet gebeuren.
Wat er met de gefilterde postings moet gebeuren is ook wisselend. De
ene newsreader biedt meer mogelijkheden dan de andere, uiteenlopend
van wissen, niet ophalen van de server of het op voorhand als gelezen
markeren.
Peter Elderson heeft eens een uitgebreid overzicht gemaakt met
aanwijzingen voor het gebruik van killfiles voor de meest gebruikte
newsreaders. Dit is beschikbaar via
<http://www.nl.news-admin.org/info/killfiles.txt>.
2.2. En een scorefile, wat is dat?
Een scorefile bevat een aantal regels (in de zin van het Engelse
rules, dus voorschriften) waarmee aan een posting een bepaalde
waarde kan worden toegekend. Meer dan één regel kan een bijdrage
leveren aan de score.
Als alle regels zijn afgelopen wordt de totale score voor die posting
berekend. Afhankelijk van de hoogte van de score kunnen postings
gemarkeerd worden, of, als de score negatief is, in het geheel niet
meer worden weergegeven.
De meestgebruikte criteria waarmee de regels werken zijn het onderwerp
(Subject), de afzender (From), de nieuwsgroep waarin de post staat
(Newsgroups) en het aantal groepen waarin gecrosspost is (ook
Newsgroups). Een post waarop geen van de regels van toepassing is
heeft de score van 0.
Dat een negatieve score kan betekeken dat een posting helemaal niet
meer wordt getoond betekent dat een scorefile tevens dienst kan doen
als een killfile, alleen veel flexibeler. De prijs die daarvoor
betaald moet worden is dat scorefiles behoorlijk wat moeilijker in het
gebruik zijn.
Een scorefile is in principe een samenvoeging van een killfile en een
zogenoemd watchfilter.
2.3. Wat is een Followup-To?
Normaal gesproken gaat een reaktie naar dezelfde groep als het bericht
waarop wordt gereageerd. Een poster kan met behulp van de Followup-To
regel aangeven naar welke nieuwsgroepen eventuele reakties moeten
worden gepost. De Followup-To regel bevat dus, net als de
Newsgroupsregel, één of meerdere namen van nieuwsgroepen.
Hou wel in de gaten dat de poster die reageert niet verplicht is de
Followup-To te eerbiedigen. Hij of zij kan de Newsgroups regel zelf
weer aanpassen, waardoor zijn reaktie in weer andere groepen terecht
komt.
De regel wordt vaak gebruikt om gecrossposte discussies in een enkele
groep te concentreren. Daarnaast kan de Followup-To gebruikt worden
als de discussie verzand is in een ander onderwerp dat in een andere
groep beter op zijn plaats is. Een aparte Followup-To regel is
"Followup-To: poster", waarmee de eventuele reaktie direct naar de
afzender worden gestuurd. Gebruik deze regel alleen in bijzondere
gevallen! Als er geen reaktie meer gewenst is wordt soms een Followup-
To naar alt.dev.null of alt.clueless opgegeven.
De Followup-To wordt soms ook "followup", "flup", "fl'up" of "fup"
genoemd.
Als je wilt weten hoe je de Followup-To kunt instellen in je
newsreader, zie de FAQ van nl.comp.software.newsreaders.
2.4. Wat is een cancel?
Cancels zijn speciale postings die andere postings kunnen verwijderen.
In de cancel staat het Message-Id vermeld van de te verwijderen
posting. Dit betreft overigens slechts een verzoek en het is aan de
beheerder van een newsserver om die cancels te honoreren of te
negeren.
Cancels kunnen om verschillende redenen toegepast worden. De meest
voor de hand liggende is dat je je eigen posting op die manier weer
van de servers kunt verwijderen (omdat je je bedacht hebt, omdat je
spijt hebt van een gedane opmerking, omdat je een inhoudelijke fout
ontdekt hebt in je bericht). Dit zijn de zogenaamde first-party-
cancels. Een andere reden voor het gebruik van cancels is het opruimen
van rotzooi, de thirdparty-cancel. Zo mag spam van newsservers worden
verwijderd om verdere verspreiding en overlast te voorkomen. Daar
gelden echter wel zeer strenge eisen voor en het mag dan ook alleen
gedaan worden indien men voldoende kennis daarvan heeft.
Er bestaan ook nog de second-party cancels. Dat zijn cancels die
gedaan worden door de beheerder van de newsserver via welke de posting
is gedaan (meestal is dat beheerder van de newsserver van de provider
van de poster). Dit soort cancels komt hoogst zelden voor.
Vooral vroeger waren cancels erg handig. Een cancel werd toen vaak met
voorrang verwerkt waardoor deze niet, zoals nu meestal het geval is,
de originele posting achterna reisde. Door het vele misbruik van
cancels is dat tegenwoordig niet meer het geval. Veel servers
accepteren zelfs helemaal geen cancels meer. Doordat de cancel de
originele posting met dezelfde snelheid achterna reist en de cancel
vaak niet eens geaccepteerd wordt, is het geen goed idee om cancels te
gebruiken om bijvoorbeeld taalfouten te corrigeren. Anderen zullen
hoogst waarschijnlijk zowel de originele posting als de gecorrigeerde
zien.
Je mag dus in principe alleen je eigen postings cancelen. Wil je je
posting cancelen, let dan zeer goed op dat je alleen je eigen posting
selecteert en cancelt!
Zie de FAQ van nl.comp.software.newsreaders voor een uitleg over het
cancellen in verschillende newsreaders.
2.5. Wat is een rogue cancel?
Rogue cancels zijn cancels die niet voldoen aan de eisen die voor
een cancel gelden. Postings mogen alleen gecanceled worden door de
poster zelf, de beheerder van de newsserver van zijn provider of als
de posting aan bepaalde eisen voldoet (het is bijvoorbeeld spam). Is
dat niet het geval, dan is de cancel ten onrechte gedaan en wordt het
een rogue cancel genoemd.
Providers treden gewoonlijk streng op tegen rogue cancelaars.
2.6. Wat is Godwin?
Er wordt regelmatig gerefereerd aan de Wet van Godwin. Die wet stelt
dat, naarmate een discussie langer duurt de kans dat er een
vergelijking wordt gemaakt met Hitler of de nazi's, naar een 1 gaat.
Over het algemeen wordt een discussie waarin dat gebeurt als beëindigd
beschouwd en wordt degene die de vergelijking maakte uitgeroepen tot
verliezer. Overigens is het wel zo dat het opzettelijk aanroepen
van de wet van Godwin ten einde de thread te beëindigen niet
geaccepteerd wordt.
2.7 Wat is ...?
Voor korte antwoorden op soortgelijke vragen, zoals "wat is
nl-admin, plonken, kruisposten, ROT-13, spamblock?" kijk hier:
<http://www.intuh.net/woordenlijst/>
2.8 Wat betekenen afkortingen als OP, HTH, HAND, RTFM?
Veelgebruikte afkortingen vind je hier:
<http://www.acronymfinder.com>
<http://internetwoordenboek.kennisnet.nl/>
3. En hoe kan ik <moeilijk_iets>?
----------------------------------
3.1. Kan ik een andere (publieke) newsserver gebruiken?
Jazeker. De meest gebruikte voor de nl hierarchie:
o fb1.euro.net
Deze is (grofweg) alleen toegangelijk als je een Nederlandse of
Belgische provider hebt. De server is gratis en compleet, maar
voert wel alleen groepen uit de nl- en be-hierarchie.
o http://www.eternal-september.org (gratis)
o news://nntp.aioe.org (gratis)
o http://albasani.net/index.html.en (gratis)
o news.individual.net
Registreren op <http://www.individual.net> voor 10 euro per jaar
o news.datemas.de (gratis)
Voor overzichten van andere publieke newsservers (deze sites zijn
lang niet altijd up-to-date):
o <http://www.jammed.com/~newzbot/>
o <http://freenews.maxbaud.net/>
o <http://www.newsreaders.com>
3.2. Kan ik ook via het web nieuwsgroepen volgen?
Jazeker. Daarvoor is o.a. beschikbaar <http://groups.google.nl>
(via Google is het ook mogelijk om te posten, maar dat is ernstig af
te raden.
De regellengte is te lang, sig-separators worden niet herkend, quoten
is een handmatige uitdaging. Bijna elke andere news client is vele
malen beter)
3.3. Hoe kan ik het beste verwijzingen (links) in mijn bericht
opnemen?
In de meeste gevallen doe je er vooral goed aan zo duidelijk mogelijk
te zijn door bijvoorbeeld altijd het protocol (zoals http://, ftp://
of news://) te vermelden.
nieuwsgroep (op de server van gebruiker)
news:nieuwsgroep (voorbeeld news:nl.newsgroups.help)
nieuwsgroep (op de specifieke server)
news://server/nieuwsgroep (voorbeeld
news://fb1.euro.net/nl.newsgroups.help)
posting (op de server van gebruiker) news:message-id (voorbeeld news:***@rz.xs4all.nl)
www
http://servernaam/pagina_op_server (voorbeeld
http://nl.news-admin.org/info/nl-faqs.html
ftp
ftp://servernaam/bestand-op-server (voorbeeld
ftp://ftp.csx.cam.ac.uk/pub/software/email/exim)
3.4. Hoe vind ik een nieuwsgroep over een bepaald onderwerp?
Alle groepen zijn ingedeeld volgens een hierarchie. Voor de nl-
hierarchie kun je een overzicht van de groepen vinden op
<http://nl.news-admin.org/info/nl-charters.html>.
3.5. Hoe kan ik een nieuwsgroep starten?
Tenzij je de beheerder van een newsserver bent, kun je (praktisch
gezien) zelf geen nieuwe nieuwsgroep aanmaken. Voor de nl-hierarchie
geldt dat je wel een voorstel kunt doen om een nieuwe nieuwsgroep aan
te maken. Als er voldoende belangstelling voor de voorgestelde
nieuwsgroep bestaat en je voorstel voldoet aan een aantal andere
voorwaarden, dan zal de betreffende nieuwsgroep na verloop van tijd
aangemaakt worden.
Een overzicht van relevante documenten is te vinden op
<http://nl.news-admin.org/info/nl-aanmaken.html>.
3.6. Hoe maak ik een correcte signature (ondertekening)?
Een perfecte signature is niet langer dan vier regels. In de breedte
mag een signature de 80 tekens niet overschrijden.
Een correcte signature wordt voorafgegaan door een sig separator. Die
bestaat een uit streepje, streepje en een spatie (-- )op een verder
volledig lege regel. Het is belangrijk dat dat er staat omdat dat
aangeeft waar de signature begint. De meeste newsreaders herkennen
signatures aan de hand van die sig separator en zullen er voor zorgen
dat ze die niet quoten wanneer de gebruiker wil reageren op een
posting.
3.7 Hoe download ik bestanden uit binarygroepen?
Op het eerste gezicht lijkt het downloaden van bestanden (binary's)
uit groepen moeilijker dan tekst, maar als je eenmaal je reader goed
hebt ingesteld gaat het verder vanzelf. Nederlandse informatie en
handleidingen vind je op <http://www.binaries4all.nl/>
Steek ook je licht op bij <http://www.briachons.org/>
4. Help! Ik heb een <moeilijk_probleem>!
-----------------------------------------
4.1. Waarom zie ik mijn eigen postings niet verschijnen?
Dat kan veel oorzaken hebben. Een van de meest voorkomende problemen
is dat je jezelf in je killfile hebt gestopt. Je newsreader zal dan je
posting dan niet tonen.
Ook kan het zijn dat je van een slecht geconfigureerde newsserver
gebruik maakt. In dat geval kan je posting in een zwart gat
verdwijnen, zonder dat deze eerst op alle andere servers is
verschenen. Daarnaast kan het op brakke newsservers voorkomen dat een
posting opeens 'verdwijnt', terwijl de posting op andere servers wel
gewoon te vinden is.
Een eenvoudige manier om dat te controleren is door je posting op te
zoeken bij een archief als Google. Bedenk wel dat het soms even kan
duren voordat je posting daar verschijnt - dat laatste geldt overigens
voor alle newsservers.
Behalve bij Google zou je ook (tijdelijk) een van de gratis
toegankelijke newsservers kunnen gebruiken om te controleren of je
posting is verschenen. Om problemen met je newsreader voor te zijn kun
je overwegen te controleren met een andere newsreader - daarmee vind
je het probleem bijvoorbeeld als je jezelf in je killfile hebt
gestopt.
Wil je testen of het probleem is opgelost, doe dat dan in nl.test
Het posten van testberichten in andere groepen is zeer irritant. De
groep nl.test werkt precies hetzelfde als de andere groepen.
Verschijnt je posting daar, dan zal je posting ook in de andere
groepen kunnen verschijnen.
Bedenk ook dat wanneer je iets post dat je niet mag posten
(bijvoorbeeld een attachment in een groep binnen de nl.* hierarchie),
je posting gecanceled kan worden. Let dan goed op wat je in bepaalde
groepen mag posten en wat niet.
Het kan ook nog zo zijn dat je posting wel op de server staat, maar in
een andere groep dan jij de posting verwacht. Dat kan gebeuren als er
in de posting waarop je reageerde een Followup-To header is gebruikt
en die gericht staat op een andere groep dan die jij leest.
Tenslotte, als je bij het versturen van de posting een foutmelding
hebt gehad is het vrijwel zeker een foute instelling van je
newsreader. Kijk daar dan eerst naar!
4.2. Waarom zie ik tabellen als rommelige wirwar van tekens?
Als de opsteller een ander lettertype heeft gebruikt dan jij, is de
afstand tussen twee kolommen anders. Dat komt omdat bij sommige
lettertypes, omwille van de leesbaarheid, de afstand die een letter
inneemt per letter verschilt. Zo zal de letter m meer ruimte innemen
dan de letter i. Dat heeft als nadeel dat niet alle letters netjes
onder elkaar komen te staan, en er ook geen tabel mee te maken is.
De lettertypes met een variabele breedte heten proportionele fonts,
die met een vaste letterbreedte heten fixed fonts. Als fixed font kun
je bijvoorbeeld Courier (New) gebruiken.
Hoe je een fixed font kunt instellen in de meest gebruikte newsreaders
is terug te vinden in de FAQ van nl.comp.software.newsreaders.
4.3. Bij het posten: line 3 too long. Wat is dat?
Hoogst waarschijnlijk krijg je de foutmelding op het moment dat je een
reaktie op een andere posting probeert te versturen naar de newsserver
van je provider.
In dat geval: schrijf het bericht opnieuw als nieuw bericht waarbij je
het Subject letterlijk overneemt uit je posting die niet geaccepteerd
wordt of uit de posting waar je oorspronkelijk op reageerde. Het
versturen van die nieuwe posting zal dan wel lukken.
Het heeft overigens te maken met het feit dat een van de regels in de
header te lang is. Die header zie je in normale gevallen in Outlook
Express niet. Dat is dan waarschijnlijk de References-regel, een regel
die te lang wordt als de thread (draad) van postings waarop je
reageert lang is. Goede programma's zullen die regel zelf inkorten op
het moment dat deze te lang wordt.
5. Archieven
-------------
5.1. Bestaat er een zoekmachine voor Usenet?
Ja, die bestaat en heet Google. Zie <http://groups.google.com>.
In feite is Google een groot archief van postings die in nieuwsgroepen
worden gedaan. In theorie worden alle postings in dat archief
opgenomen, uitgezonderd de postings voorzien van een X-No-Archive
header-regel en postings met een attachment. Ook crosspostings
naar meer dan tien groepen worden niet opgenomen in het archief.
5.2. Hoe zoek ik bij Google op Message-Id?
Voor snelle zoekacties kun je de pagina's op
<http://groups.google.nl/advanced_search?hl=nl> en
<http://www.exit109.com/~jeremy/news/deja.html> gebruiken.
5.3. Heeft Google meer postings dan de newsserver die ik gebruik?
Dat kan. Dat Google meer postings heeft komt onder andere omdat ze
alle postings die ze ontvangen archiveren. Alle newsservers hebben een
zogenaamde expiry-tijd. Dit wil zeggen dat een posting hooguit
gedurende een bepaalde periode wordt bewaard (bijvoorbeeld 4 weken).
Daarna wordt de posting verwijderd om plaats te maken voor nieuwe.
Google daarentegen houdt een archief bij van oude postings, waardoor
postings van wat langer geleden inderdaad alleen bij Google te vinden
zijn, en op je eigen newsserver niet meer.
Daarnaast kan het zijn dat Google enkele recente postings meer of
minder heeft dan de newsserver van je provider. Dat is normaal en een
gevolg van de manier waarop Usenet werkt. Het kan zijn dat een
newsserver enkele postings mist. Indien dat verschil groot is (Google
heeft veel meer postings in de groep die je volgt), kan er iets mis
zijn met de newsserver die je gebruikt.
Ook is het mogelijk dat je bij Google veel meer groepen aantreft dan
op de newsserver van je eigen provider. Hun selectie is, mede vanwege
de archieffunctie, zeer ruim. De kans is dan ook zeker aanwezig dat
Google een groep wel voert, en je eigen provider niet. Als je een
bepaalde groep wilt lezen die niet op de newsserver van je provider
beschikbaar is, kun je een mailtje sturen aan de
***@jouwprovider.nl met het vriendelijke verzoek die groep toe
te voegen. Indien ***@jouwprovider.nl niet bestaat kun je
usenet@ of news@ proberen.
5.4. Hoe kan ik voorkomen dat Google mijn postings archiveert?
Daarvoor dien je de regel "X-No-Archive: yes" aan de headers van je
posting toe te voegen. Als dat niet kan (omdat je geen extra header
regels kunt toevoegen), kun je de regel ook boven de eerste regel van
je posting opnemen, gevolgd door een lege regel.
Bedenk echter wel dat daarmee je posting alleen bij Google niet wordt
gearchiveerd; andere sites hoeven niet aan je verzoek te voldoen.
Daarnaast kan iedereen die je posting gelezen heeft er een kopie van
gemaakt hebben, zodat je posting bij hen opgeslagen is. Tenslotte, op
het moment dat je op Usenet post, verstuur je je posting naar
duizenden servers en miljoenen mensen. Je doet er dan ook goed aan
voor het versturen van je posting er bij stil te staan of je de inhoud
van je posting ook echt gepubliceerd wilt hebben.
5.5. Kan ik ook achteraf mijn postings uit Google verwijderen?
Raadpleeg daarvoor de helpbestanden van Google. Bedenk overigens wel
dat als je je posting bij Google verwijdert, de posting in andere
archieven en eventueel op andere servers nog steeds wordt bewaard.
6. En verder...
----------------
6.1. Hoelang blijft een posting in een nieuwsgroep staan?
Dat wordt bepaald door de beheerder van de newsserver (de provider
dus). Iedere beheerder moet een afweging maken in het aantal
groepen dat hij of zij voert, welke groepen dat zijn en hoe lang de
postings in die groepen blijven staan. Dat is voornamelijk afhankelijk
van de beschikbare schijfruimte.
Groepen waarin alleen tekst wordt gepost, zoals de nl-hierarchie,
nemen meestal niet zoveel schijfruimte in beslag. De beheerder kan
deze groepen langer laten staan; meestal is gekozen voor een maand. De
postings in groepen met binary's (zoals alt.binaries.*) staan meestal
maar enkele dagen op de newsserver, soms zelfs slechts enkele uren.
Dat komt omdat postings met binary's ontzettend veel schijfruimte
vreten. Wil een provider deze groepen langer aanbieden, dan zal er
ook meer schijfruimte moeten zijn. Usenet is eigenlijk niet bedoeld
voor binary's, FTP is dat bijvoorbeeld wel.
6.2. Waar vind ik nog meer informatie over de nl-hierarchie?
In bijna alle nieuwsgroepen wordt wekelijks het charter (een handvest
of richtlijn waarin is vastgelegd waar de groep voor bedoeld
is) gepost. Verder worden in de groep <news://nl.internet.welkom>
wekelijks verscheidene FAQ's gepost. De FAQ's van specifieke groepen
worden meestal regelmatig in de betreffende groep gepost.
Kijk ook eens naar <http://nl.news-admin.org/info/nl-algemeen.html>.
Je vindt er de charters van alle groepen, alle FAQ's, aanwijzingen
over het posten, informatie over cancels, etc.
6.3. Waarom krijg ik een e-mail na een post in nl.test?
Eigenlijk is het antwoord al gegeven in de e-mail die je hebt
ontvangen:
This is a courtesy auto responder to let you know your test post has
propagated out and was received by Newsfeeds.com
Op sommige newsservers draait een programma dat testgroepen zoals
nl.test bekijkt. Als iemand er een posting in zo'n groep post,
beantwoordt dat programma dat posting automagisch met een e-mail.
Service aan de gebruiker van de testgroep, omdat je zo weet dat je
posting ook daadwerkelijk over de newsservers is verspreid.
Dit is overigens een oud gebruik. Vroeger was de verspreiding van
postings op Usenet een stuk onbetrouwbaarder. Door in een testgroep
te posten kon men nagaan hoever en waar een posting werd doorgegeven.
Als je het automagische antwoord niet wilt kun je in je testbericht
het woord "ignore" opnemen.
________
Samenstelling: de beantwoorders van nl.comp.software.newsreaders en
nl.newsgroups.help en verder o.m. Jan van Aalderen, Peter Elderson,
Michiel Erens, Arjan de Groot, Jeroen, Christa Jonkergouw, Nelleke,
Roelf Renkema, Erik Warmelink en Rejo Zenger.
Bart Dinnissen <***@chello.nl>
Datum: 9 maart 2013
Laatste versie altijd beschikbaar via
<http://nl.news-admin.org/info/nl-faqs.html>
______________________________________________________________________
Inhoudsopgave
1. Vooraf
1.1 Nieuw op Usenet?
2. Wat is een <moeilijk_woord>?
2.1 Wat is een killfile en hoe gebruik ik dat?
2.2 En een scorefile, wat is dat?
2.3 Wat is een Followup-To?
2.4 Wat is een cancel?
2.5 Wat is een rogue cancel?
2.6 Wat is Godwin?
2.7 Wat is ... ?
2.8 Wat betekent OP,HTH,HAND,RTFM?
3. En hoe kan ik <moeilijk_iets>?
3.1 Kan ik een andere (publieke) newsserver gebruiken?
3.2 Kan ik ook via het web nieuwsgroepen volgen?
3.3 Hoe kan ik het beste verwijzingen opnemen?
3.4 Hoe vind ik een nieuwsgroep over een bepaald onderwerp?
3.5 Hoe kan ik een nieuwsgroep starten?
3.6 Hoe maak ik een correcte signature?
3.7 Hoe download ik bestanden uit binarygroepen?
4. Help! Ik heb een <moeilijk_probleem>!
4.1 Waarom zie ik mijn eigen postings niet verschijnen?
4.2 Waarom zie ik tabellen als rommelige wirwar van tekens?
4.3 Bij het posten: line 3 too long. Wat is dat?
5. Archieven
5.1 Bestaat er een zoekmachine voor Usenet?
5.2 Hoe zoek ik bij Google op Message-Id?
5.3 Heeft Google meer postings dan de newsserver die ik gebruik?
5.4 Hoe kan ik voorkomen dat Google mijn postings archiveert?
5.5 Kan ik ook achteraf mijn postings uit Google verwijderen?
6. En verder...
6.1 Hoelang blijft een posting in een nieuwsgroep staan?
6.2 Waar vind ik nog meer informatie over de nl-hierarchie?
6.3 Gepost in nl.test, waarom een reaktie per email?
______________________________________________________________________
1. Vooraf
1.1. Nieuw op Usenet?
Voor de echte beginners is een FAQ beschikbaar waarin wordt uitgelegd
wat een nieuwsgroep eigenlijk is, hoe je de juiste groep kunt vinden,
met welke regels je rekening moet houden enz. Je vindt hem hier:
http://nl.news-admin.org/info/begfaq.txt
2. Wat is een <moeilijk_woord>?
--------------------------------
2.1. Wat is een killfile en hoe gebruik ik die?
Een killfile is een lijst van (bijvoorbeeld) afzenders waarvan je de
postings niet langer wilt zien. Dat kan handig zijn als je je ergert
aan de postings van een enkele persoon. Door het afzenderadres
van die persoon aan je killfile toe te voegen, zal je newsreader de
postings van die persoon niet meer tonen.
De killfile kan ook handig zijn op het moment dat bijvoorbeeld een
thread, een bepaalde discussie met hetzelfde Subject, in een
nieuwsgroep je niet (meer) interesseert. Dat kan het geval zijn als de
thread na verloop van tijd van onderwerp is veranderd, of als er
alleen maar in gescholden wordt.
Het killen wordt soms ook "ploinken" genoemd. Het tegenovergestelde
van een killfile wordt soms een watchfilter genoemd.
Hoe je de killfile precies moet instellen wisselt per newsreader.
Meestal bestaat het uit een tweetal onderdelen, eerst de
filtercriteria (rules) instellen en vervolgens opgeven wat er met de
gefilterde postings moet gebeuren.
Wat er met de gefilterde postings moet gebeuren is ook wisselend. De
ene newsreader biedt meer mogelijkheden dan de andere, uiteenlopend
van wissen, niet ophalen van de server of het op voorhand als gelezen
markeren.
Peter Elderson heeft eens een uitgebreid overzicht gemaakt met
aanwijzingen voor het gebruik van killfiles voor de meest gebruikte
newsreaders. Dit is beschikbaar via
<http://www.nl.news-admin.org/info/killfiles.txt>.
2.2. En een scorefile, wat is dat?
Een scorefile bevat een aantal regels (in de zin van het Engelse
rules, dus voorschriften) waarmee aan een posting een bepaalde
waarde kan worden toegekend. Meer dan één regel kan een bijdrage
leveren aan de score.
Als alle regels zijn afgelopen wordt de totale score voor die posting
berekend. Afhankelijk van de hoogte van de score kunnen postings
gemarkeerd worden, of, als de score negatief is, in het geheel niet
meer worden weergegeven.
De meestgebruikte criteria waarmee de regels werken zijn het onderwerp
(Subject), de afzender (From), de nieuwsgroep waarin de post staat
(Newsgroups) en het aantal groepen waarin gecrosspost is (ook
Newsgroups). Een post waarop geen van de regels van toepassing is
heeft de score van 0.
Dat een negatieve score kan betekeken dat een posting helemaal niet
meer wordt getoond betekent dat een scorefile tevens dienst kan doen
als een killfile, alleen veel flexibeler. De prijs die daarvoor
betaald moet worden is dat scorefiles behoorlijk wat moeilijker in het
gebruik zijn.
Een scorefile is in principe een samenvoeging van een killfile en een
zogenoemd watchfilter.
2.3. Wat is een Followup-To?
Normaal gesproken gaat een reaktie naar dezelfde groep als het bericht
waarop wordt gereageerd. Een poster kan met behulp van de Followup-To
regel aangeven naar welke nieuwsgroepen eventuele reakties moeten
worden gepost. De Followup-To regel bevat dus, net als de
Newsgroupsregel, één of meerdere namen van nieuwsgroepen.
Hou wel in de gaten dat de poster die reageert niet verplicht is de
Followup-To te eerbiedigen. Hij of zij kan de Newsgroups regel zelf
weer aanpassen, waardoor zijn reaktie in weer andere groepen terecht
komt.
De regel wordt vaak gebruikt om gecrossposte discussies in een enkele
groep te concentreren. Daarnaast kan de Followup-To gebruikt worden
als de discussie verzand is in een ander onderwerp dat in een andere
groep beter op zijn plaats is. Een aparte Followup-To regel is
"Followup-To: poster", waarmee de eventuele reaktie direct naar de
afzender worden gestuurd. Gebruik deze regel alleen in bijzondere
gevallen! Als er geen reaktie meer gewenst is wordt soms een Followup-
To naar alt.dev.null of alt.clueless opgegeven.
De Followup-To wordt soms ook "followup", "flup", "fl'up" of "fup"
genoemd.
Als je wilt weten hoe je de Followup-To kunt instellen in je
newsreader, zie de FAQ van nl.comp.software.newsreaders.
2.4. Wat is een cancel?
Cancels zijn speciale postings die andere postings kunnen verwijderen.
In de cancel staat het Message-Id vermeld van de te verwijderen
posting. Dit betreft overigens slechts een verzoek en het is aan de
beheerder van een newsserver om die cancels te honoreren of te
negeren.
Cancels kunnen om verschillende redenen toegepast worden. De meest
voor de hand liggende is dat je je eigen posting op die manier weer
van de servers kunt verwijderen (omdat je je bedacht hebt, omdat je
spijt hebt van een gedane opmerking, omdat je een inhoudelijke fout
ontdekt hebt in je bericht). Dit zijn de zogenaamde first-party-
cancels. Een andere reden voor het gebruik van cancels is het opruimen
van rotzooi, de thirdparty-cancel. Zo mag spam van newsservers worden
verwijderd om verdere verspreiding en overlast te voorkomen. Daar
gelden echter wel zeer strenge eisen voor en het mag dan ook alleen
gedaan worden indien men voldoende kennis daarvan heeft.
Er bestaan ook nog de second-party cancels. Dat zijn cancels die
gedaan worden door de beheerder van de newsserver via welke de posting
is gedaan (meestal is dat beheerder van de newsserver van de provider
van de poster). Dit soort cancels komt hoogst zelden voor.
Vooral vroeger waren cancels erg handig. Een cancel werd toen vaak met
voorrang verwerkt waardoor deze niet, zoals nu meestal het geval is,
de originele posting achterna reisde. Door het vele misbruik van
cancels is dat tegenwoordig niet meer het geval. Veel servers
accepteren zelfs helemaal geen cancels meer. Doordat de cancel de
originele posting met dezelfde snelheid achterna reist en de cancel
vaak niet eens geaccepteerd wordt, is het geen goed idee om cancels te
gebruiken om bijvoorbeeld taalfouten te corrigeren. Anderen zullen
hoogst waarschijnlijk zowel de originele posting als de gecorrigeerde
zien.
Je mag dus in principe alleen je eigen postings cancelen. Wil je je
posting cancelen, let dan zeer goed op dat je alleen je eigen posting
selecteert en cancelt!
Zie de FAQ van nl.comp.software.newsreaders voor een uitleg over het
cancellen in verschillende newsreaders.
2.5. Wat is een rogue cancel?
Rogue cancels zijn cancels die niet voldoen aan de eisen die voor
een cancel gelden. Postings mogen alleen gecanceled worden door de
poster zelf, de beheerder van de newsserver van zijn provider of als
de posting aan bepaalde eisen voldoet (het is bijvoorbeeld spam). Is
dat niet het geval, dan is de cancel ten onrechte gedaan en wordt het
een rogue cancel genoemd.
Providers treden gewoonlijk streng op tegen rogue cancelaars.
2.6. Wat is Godwin?
Er wordt regelmatig gerefereerd aan de Wet van Godwin. Die wet stelt
dat, naarmate een discussie langer duurt de kans dat er een
vergelijking wordt gemaakt met Hitler of de nazi's, naar een 1 gaat.
Over het algemeen wordt een discussie waarin dat gebeurt als beëindigd
beschouwd en wordt degene die de vergelijking maakte uitgeroepen tot
verliezer. Overigens is het wel zo dat het opzettelijk aanroepen
van de wet van Godwin ten einde de thread te beëindigen niet
geaccepteerd wordt.
2.7 Wat is ...?
Voor korte antwoorden op soortgelijke vragen, zoals "wat is
nl-admin, plonken, kruisposten, ROT-13, spamblock?" kijk hier:
<http://www.intuh.net/woordenlijst/>
2.8 Wat betekenen afkortingen als OP, HTH, HAND, RTFM?
Veelgebruikte afkortingen vind je hier:
<http://www.acronymfinder.com>
<http://internetwoordenboek.kennisnet.nl/>
3. En hoe kan ik <moeilijk_iets>?
----------------------------------
3.1. Kan ik een andere (publieke) newsserver gebruiken?
Jazeker. De meest gebruikte voor de nl hierarchie:
o fb1.euro.net
Deze is (grofweg) alleen toegangelijk als je een Nederlandse of
Belgische provider hebt. De server is gratis en compleet, maar
voert wel alleen groepen uit de nl- en be-hierarchie.
o http://www.eternal-september.org (gratis)
o news://nntp.aioe.org (gratis)
o http://albasani.net/index.html.en (gratis)
o news.individual.net
Registreren op <http://www.individual.net> voor 10 euro per jaar
o news.datemas.de (gratis)
Voor overzichten van andere publieke newsservers (deze sites zijn
lang niet altijd up-to-date):
o <http://www.jammed.com/~newzbot/>
o <http://freenews.maxbaud.net/>
o <http://www.newsreaders.com>
3.2. Kan ik ook via het web nieuwsgroepen volgen?
Jazeker. Daarvoor is o.a. beschikbaar <http://groups.google.nl>
(via Google is het ook mogelijk om te posten, maar dat is ernstig af
te raden.
De regellengte is te lang, sig-separators worden niet herkend, quoten
is een handmatige uitdaging. Bijna elke andere news client is vele
malen beter)
3.3. Hoe kan ik het beste verwijzingen (links) in mijn bericht
opnemen?
In de meeste gevallen doe je er vooral goed aan zo duidelijk mogelijk
te zijn door bijvoorbeeld altijd het protocol (zoals http://, ftp://
of news://) te vermelden.
nieuwsgroep (op de server van gebruiker)
news:nieuwsgroep (voorbeeld news:nl.newsgroups.help)
nieuwsgroep (op de specifieke server)
news://server/nieuwsgroep (voorbeeld
news://fb1.euro.net/nl.newsgroups.help)
posting (op de server van gebruiker) news:message-id (voorbeeld news:***@rz.xs4all.nl)
www
http://servernaam/pagina_op_server (voorbeeld
http://nl.news-admin.org/info/nl-faqs.html
ftp
ftp://servernaam/bestand-op-server (voorbeeld
ftp://ftp.csx.cam.ac.uk/pub/software/email/exim)
3.4. Hoe vind ik een nieuwsgroep over een bepaald onderwerp?
Alle groepen zijn ingedeeld volgens een hierarchie. Voor de nl-
hierarchie kun je een overzicht van de groepen vinden op
<http://nl.news-admin.org/info/nl-charters.html>.
3.5. Hoe kan ik een nieuwsgroep starten?
Tenzij je de beheerder van een newsserver bent, kun je (praktisch
gezien) zelf geen nieuwe nieuwsgroep aanmaken. Voor de nl-hierarchie
geldt dat je wel een voorstel kunt doen om een nieuwe nieuwsgroep aan
te maken. Als er voldoende belangstelling voor de voorgestelde
nieuwsgroep bestaat en je voorstel voldoet aan een aantal andere
voorwaarden, dan zal de betreffende nieuwsgroep na verloop van tijd
aangemaakt worden.
Een overzicht van relevante documenten is te vinden op
<http://nl.news-admin.org/info/nl-aanmaken.html>.
3.6. Hoe maak ik een correcte signature (ondertekening)?
Een perfecte signature is niet langer dan vier regels. In de breedte
mag een signature de 80 tekens niet overschrijden.
Een correcte signature wordt voorafgegaan door een sig separator. Die
bestaat een uit streepje, streepje en een spatie (-- )op een verder
volledig lege regel. Het is belangrijk dat dat er staat omdat dat
aangeeft waar de signature begint. De meeste newsreaders herkennen
signatures aan de hand van die sig separator en zullen er voor zorgen
dat ze die niet quoten wanneer de gebruiker wil reageren op een
posting.
3.7 Hoe download ik bestanden uit binarygroepen?
Op het eerste gezicht lijkt het downloaden van bestanden (binary's)
uit groepen moeilijker dan tekst, maar als je eenmaal je reader goed
hebt ingesteld gaat het verder vanzelf. Nederlandse informatie en
handleidingen vind je op <http://www.binaries4all.nl/>
Steek ook je licht op bij <http://www.briachons.org/>
4. Help! Ik heb een <moeilijk_probleem>!
-----------------------------------------
4.1. Waarom zie ik mijn eigen postings niet verschijnen?
Dat kan veel oorzaken hebben. Een van de meest voorkomende problemen
is dat je jezelf in je killfile hebt gestopt. Je newsreader zal dan je
posting dan niet tonen.
Ook kan het zijn dat je van een slecht geconfigureerde newsserver
gebruik maakt. In dat geval kan je posting in een zwart gat
verdwijnen, zonder dat deze eerst op alle andere servers is
verschenen. Daarnaast kan het op brakke newsservers voorkomen dat een
posting opeens 'verdwijnt', terwijl de posting op andere servers wel
gewoon te vinden is.
Een eenvoudige manier om dat te controleren is door je posting op te
zoeken bij een archief als Google. Bedenk wel dat het soms even kan
duren voordat je posting daar verschijnt - dat laatste geldt overigens
voor alle newsservers.
Behalve bij Google zou je ook (tijdelijk) een van de gratis
toegankelijke newsservers kunnen gebruiken om te controleren of je
posting is verschenen. Om problemen met je newsreader voor te zijn kun
je overwegen te controleren met een andere newsreader - daarmee vind
je het probleem bijvoorbeeld als je jezelf in je killfile hebt
gestopt.
Wil je testen of het probleem is opgelost, doe dat dan in nl.test
Het posten van testberichten in andere groepen is zeer irritant. De
groep nl.test werkt precies hetzelfde als de andere groepen.
Verschijnt je posting daar, dan zal je posting ook in de andere
groepen kunnen verschijnen.
Bedenk ook dat wanneer je iets post dat je niet mag posten
(bijvoorbeeld een attachment in een groep binnen de nl.* hierarchie),
je posting gecanceled kan worden. Let dan goed op wat je in bepaalde
groepen mag posten en wat niet.
Het kan ook nog zo zijn dat je posting wel op de server staat, maar in
een andere groep dan jij de posting verwacht. Dat kan gebeuren als er
in de posting waarop je reageerde een Followup-To header is gebruikt
en die gericht staat op een andere groep dan die jij leest.
Tenslotte, als je bij het versturen van de posting een foutmelding
hebt gehad is het vrijwel zeker een foute instelling van je
newsreader. Kijk daar dan eerst naar!
4.2. Waarom zie ik tabellen als rommelige wirwar van tekens?
Als de opsteller een ander lettertype heeft gebruikt dan jij, is de
afstand tussen twee kolommen anders. Dat komt omdat bij sommige
lettertypes, omwille van de leesbaarheid, de afstand die een letter
inneemt per letter verschilt. Zo zal de letter m meer ruimte innemen
dan de letter i. Dat heeft als nadeel dat niet alle letters netjes
onder elkaar komen te staan, en er ook geen tabel mee te maken is.
De lettertypes met een variabele breedte heten proportionele fonts,
die met een vaste letterbreedte heten fixed fonts. Als fixed font kun
je bijvoorbeeld Courier (New) gebruiken.
Hoe je een fixed font kunt instellen in de meest gebruikte newsreaders
is terug te vinden in de FAQ van nl.comp.software.newsreaders.
4.3. Bij het posten: line 3 too long. Wat is dat?
Hoogst waarschijnlijk krijg je de foutmelding op het moment dat je een
reaktie op een andere posting probeert te versturen naar de newsserver
van je provider.
In dat geval: schrijf het bericht opnieuw als nieuw bericht waarbij je
het Subject letterlijk overneemt uit je posting die niet geaccepteerd
wordt of uit de posting waar je oorspronkelijk op reageerde. Het
versturen van die nieuwe posting zal dan wel lukken.
Het heeft overigens te maken met het feit dat een van de regels in de
header te lang is. Die header zie je in normale gevallen in Outlook
Express niet. Dat is dan waarschijnlijk de References-regel, een regel
die te lang wordt als de thread (draad) van postings waarop je
reageert lang is. Goede programma's zullen die regel zelf inkorten op
het moment dat deze te lang wordt.
5. Archieven
-------------
5.1. Bestaat er een zoekmachine voor Usenet?
Ja, die bestaat en heet Google. Zie <http://groups.google.com>.
In feite is Google een groot archief van postings die in nieuwsgroepen
worden gedaan. In theorie worden alle postings in dat archief
opgenomen, uitgezonderd de postings voorzien van een X-No-Archive
header-regel en postings met een attachment. Ook crosspostings
naar meer dan tien groepen worden niet opgenomen in het archief.
5.2. Hoe zoek ik bij Google op Message-Id?
Voor snelle zoekacties kun je de pagina's op
<http://groups.google.nl/advanced_search?hl=nl> en
<http://www.exit109.com/~jeremy/news/deja.html> gebruiken.
5.3. Heeft Google meer postings dan de newsserver die ik gebruik?
Dat kan. Dat Google meer postings heeft komt onder andere omdat ze
alle postings die ze ontvangen archiveren. Alle newsservers hebben een
zogenaamde expiry-tijd. Dit wil zeggen dat een posting hooguit
gedurende een bepaalde periode wordt bewaard (bijvoorbeeld 4 weken).
Daarna wordt de posting verwijderd om plaats te maken voor nieuwe.
Google daarentegen houdt een archief bij van oude postings, waardoor
postings van wat langer geleden inderdaad alleen bij Google te vinden
zijn, en op je eigen newsserver niet meer.
Daarnaast kan het zijn dat Google enkele recente postings meer of
minder heeft dan de newsserver van je provider. Dat is normaal en een
gevolg van de manier waarop Usenet werkt. Het kan zijn dat een
newsserver enkele postings mist. Indien dat verschil groot is (Google
heeft veel meer postings in de groep die je volgt), kan er iets mis
zijn met de newsserver die je gebruikt.
Ook is het mogelijk dat je bij Google veel meer groepen aantreft dan
op de newsserver van je eigen provider. Hun selectie is, mede vanwege
de archieffunctie, zeer ruim. De kans is dan ook zeker aanwezig dat
Google een groep wel voert, en je eigen provider niet. Als je een
bepaalde groep wilt lezen die niet op de newsserver van je provider
beschikbaar is, kun je een mailtje sturen aan de
***@jouwprovider.nl met het vriendelijke verzoek die groep toe
te voegen. Indien ***@jouwprovider.nl niet bestaat kun je
usenet@ of news@ proberen.
5.4. Hoe kan ik voorkomen dat Google mijn postings archiveert?
Daarvoor dien je de regel "X-No-Archive: yes" aan de headers van je
posting toe te voegen. Als dat niet kan (omdat je geen extra header
regels kunt toevoegen), kun je de regel ook boven de eerste regel van
je posting opnemen, gevolgd door een lege regel.
Bedenk echter wel dat daarmee je posting alleen bij Google niet wordt
gearchiveerd; andere sites hoeven niet aan je verzoek te voldoen.
Daarnaast kan iedereen die je posting gelezen heeft er een kopie van
gemaakt hebben, zodat je posting bij hen opgeslagen is. Tenslotte, op
het moment dat je op Usenet post, verstuur je je posting naar
duizenden servers en miljoenen mensen. Je doet er dan ook goed aan
voor het versturen van je posting er bij stil te staan of je de inhoud
van je posting ook echt gepubliceerd wilt hebben.
5.5. Kan ik ook achteraf mijn postings uit Google verwijderen?
Raadpleeg daarvoor de helpbestanden van Google. Bedenk overigens wel
dat als je je posting bij Google verwijdert, de posting in andere
archieven en eventueel op andere servers nog steeds wordt bewaard.
6. En verder...
----------------
6.1. Hoelang blijft een posting in een nieuwsgroep staan?
Dat wordt bepaald door de beheerder van de newsserver (de provider
dus). Iedere beheerder moet een afweging maken in het aantal
groepen dat hij of zij voert, welke groepen dat zijn en hoe lang de
postings in die groepen blijven staan. Dat is voornamelijk afhankelijk
van de beschikbare schijfruimte.
Groepen waarin alleen tekst wordt gepost, zoals de nl-hierarchie,
nemen meestal niet zoveel schijfruimte in beslag. De beheerder kan
deze groepen langer laten staan; meestal is gekozen voor een maand. De
postings in groepen met binary's (zoals alt.binaries.*) staan meestal
maar enkele dagen op de newsserver, soms zelfs slechts enkele uren.
Dat komt omdat postings met binary's ontzettend veel schijfruimte
vreten. Wil een provider deze groepen langer aanbieden, dan zal er
ook meer schijfruimte moeten zijn. Usenet is eigenlijk niet bedoeld
voor binary's, FTP is dat bijvoorbeeld wel.
6.2. Waar vind ik nog meer informatie over de nl-hierarchie?
In bijna alle nieuwsgroepen wordt wekelijks het charter (een handvest
of richtlijn waarin is vastgelegd waar de groep voor bedoeld
is) gepost. Verder worden in de groep <news://nl.internet.welkom>
wekelijks verscheidene FAQ's gepost. De FAQ's van specifieke groepen
worden meestal regelmatig in de betreffende groep gepost.
Kijk ook eens naar <http://nl.news-admin.org/info/nl-algemeen.html>.
Je vindt er de charters van alle groepen, alle FAQ's, aanwijzingen
over het posten, informatie over cancels, etc.
6.3. Waarom krijg ik een e-mail na een post in nl.test?
Eigenlijk is het antwoord al gegeven in de e-mail die je hebt
ontvangen:
This is a courtesy auto responder to let you know your test post has
propagated out and was received by Newsfeeds.com
Op sommige newsservers draait een programma dat testgroepen zoals
nl.test bekijkt. Als iemand er een posting in zo'n groep post,
beantwoordt dat programma dat posting automagisch met een e-mail.
Service aan de gebruiker van de testgroep, omdat je zo weet dat je
posting ook daadwerkelijk over de newsservers is verspreid.
Dit is overigens een oud gebruik. Vroeger was de verspreiding van
postings op Usenet een stuk onbetrouwbaarder. Door in een testgroep
te posten kon men nagaan hoever en waar een posting werd doorgegeven.
Als je het automagische antwoord niet wilt kun je in je testbericht
het woord "ignore" opnemen.
________
Samenstelling: de beantwoorders van nl.comp.software.newsreaders en
nl.newsgroups.help en verder o.m. Jan van Aalderen, Peter Elderson,
Michiel Erens, Arjan de Groot, Jeroen, Christa Jonkergouw, Nelleke,
Roelf Renkema, Erik Warmelink en Rejo Zenger.